Publicatiedatum: 3-8-2023
NAVIGATIE
Door in de inhoudsopgave op een blauw hoofdstuk te klikken spring je naar dat hoofdstuk toe. Aan het einde van elk hoofdstuk kan je weer terug naar de inhoudsopgave door [Naar de inhoudsopgave] te klikken.
Inhoudsopgave
1-Inleiding
2-Tijdelijke verlenging goedkeuring landbouwgif flufenacet (PFAS)
3-Vragen van de Partij voor de Dieren (PvdD) over flufenacet
4-Reactie van de minister van LNV
- Wijze waarop de Tweede Kamer wordt geïnformeerd
- Tijdelijke verleningen van de goedkeuringsperiode
5-Reactie in strijd met eenheid van beleid in het kabinet
6-Herstel op basis van EG Verordening 1107/20093 art. 1 lid 4
7-Samenvatting
8-Conclusie
9-Referenties
1-Inleiding
…”Mensen in Nederland krijgen te veel PFAS binnen via voedsel en drinkwater. Dit blijkt uit onderzoek van het RIVM uit 2021. Hierdoor kunnen er nadelige effecten op de gezondheid ontstaan. Van de effecten die PFAS kunnen veroorzaken, worden effecten op het immuunsysteem als eerste verwacht. Deze effecten kunnen al optreden als mensen over een langere periode kleine hoeveelheden PFAS binnen krijgen. “… [1]
[1] https://www.rivm.nl/pfas
(geraadpleegd op 31-07-2023)
2-Tijdelijke verlenging goedkeuring landbouwgif flufenacet (PFAS)
De brief van 6 juli 2023, die Piet Adema (CU) de minister van LNV naar de Tweede Kamer stuurde, heeft betrekking op de vergadering van 11 en 12 juli 2023 van het Standing Committee on Plants, Animals, Food and Feed (SCoPAFF). [2]
Minister Adema schrijft in die brief dat de Nederlandse delegatie mede op advies van de Ctgb het voornemen heeft in te stemmen met het voorstel van de Europese Commissie (EC). Dat voorstel betreft tijdelijk te verlengen van de goedkeuring van 25 werkzame stoffen. De minister motiveert dat als volgt:
…”De herbeoordeling van werkzame stoffen is zeer complex en vraagt grote zorgvuldigheid waardoor de procedure soms langer duurt dan voorzien en gewenst. Zonder tijdelijke verlenging zouden al deze werkzame stoffen van de markt worden gehaald zonder dat een zorgvuldig beoordelings- en besluitvormingsproces is doorlopen. Het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb) adviseert positief op dit voorstel. De Nederlandse delegatie is voornemens om in te stemmen met het voorstel van de EC.”…[3].
Hij volgt hiermee de procedure die is afgesproken bij herbeoordelingen die buiten de schuld van de aanvrager niet tijdig zijn afgerond. In paragraaf 4 wordt dat nader toegelicht. Maar er is meer aan de hand.
3-Vragen van de Partij voor de Dieren (PvdD) over flufenacet
Het voorstel van de Europese Commissie komt in een ander daglicht te staan als we kijken naar de vragen die de PvdD hierbij heeft (kst 2023D32266). De PvdD wijst er op dat flufenacet en chloortoluron onderdeel uitmaken van die lijst met 25 werkzame stoffen. Ze vermoeden dat flufenacet tot de PFAS groep behoort en dat chloortoluron kankerverwekkend is. Als dat zo is dan kan de lijst niet voorlopig worden goedgekeurd. Eerst moeten de wettelijk verplichte veiligheidstoetsen zijn afgerond. De PvdD roept de Minister op om tegen de automatische verlenging van flufenacet en chloortoluron te stemmen, ook als dit betekent dat hij tegen het hele pakket van 25 landbouwbestrijdingsmiddelen moet stemmen. [4]
4-Reactie van de minister van LNV
In het verslag van 21 juli 2023 (kst 21501-32 nr1564) bevestigt de minister van LNV dat flufenacet (met 11 toegelaten middelen in Nederland) onder de definitie van PFAS valt. Chloortoluron, dat geen toegelaten middelen in Nederland heeft, is geclassificeerd als verdacht carcinogeen. Verder schrijft hij:
…” Bij de risicobeoordeling van werkzame stoffen gaat het niet alleen om de intrinsieke eigenschappen van een stof maar ook of bij gebruik een eigenschap ertoe leidt dat een risico optreedt voor mens, dier of milieu. Een toelating van middelen kan alleen worden afgegeven als een veilig gebruik voor mens, dier en milieu is aangetoond.”... [5]
Het RIVM geeft aan dat PFAS toxisch zijn en dat ze schadelijk zijn voor de volksgezondheid en het milieu.
Op basis hiervan is het instemmen met de voorlopige verlengen niet logisch. Bij de motivering van zijn stemverklaring verwijst de minister van LNV naar twee documenten.
…”. Over de wijze waarop ik dit doe is de Kamer eerder geïnformeerd (Kamerstuk 27 858, nr. 442), alsmede over de wijze waarop ik omga met tijdelijke verleningen van de goedkeuringsperiode van werkzame stoffen (Kamerstuk 21 501–32, nr. 1181).”...
Wijze waarop de Tweede Kamer wordt geïnformeerd
Uit het Kamerstuk 27858, nr. 442 over het informeren van de Tweede Kamer komt het volgende naar voren. [6]
- Nadat een stof voor 7 tot 15 jaar is goedgekeurd (afhankelijk van het risicoprofiel) wordt de stof periodiek herbeoordeeld.
- In de beoordeling van een aanvraag worden de risico’s voor mens, dier en milieu beoordeeld.
- Om een dossier volledig en tijdig te kunnen beoordelen gelden harde deadlines.
- Gezien de technisch-wetenschappelijke aard van de SCoPAFF-vergadering laat de minister zich over de uiteindelijke standpuntbepaling adviseren door het Ctgb. Het Ctgb-advies is gebaseerd op de bevindingen van de rapporterende lidstaat, EFSA (European Food Safety Authority ) en de EC (Europese Commissie)
Tijdelijke verleningen van de goedkeuringsperiode
De wijze waarop de minister omgaat met tijdelijke verleningen van de goedkeuringsperiode staat beschreven in Kamerstuk 21501–32, nr. 1181. [7]
- Indien van een werkzame stof bekend is dat die een ernstige bedreiging vormt voor mens, dier en milieu, zal de Europese Commissie, op basis van advies van EFSA, voorstellen doen tot beperking van het gebruik of intrekken van de goedkeuring.
Herbeoordeling
Flufenacet (met 11 toegelaten middelen in Nederland), dat onder de definitie van PFAS valt, lijkt toch te voldoen aan de voorwaarden dat het een ernstige bedreiging vormt voor mens, dier en milieu. Dit zou op basis van de nieuwste inzichten bij de herbeoordeling naar voren kunnen komen. Alleen is de herbeoordeling nog niet klaar en de oorzaak daarvan schijnt buiten de schuld van de aanvrager te liggen. Dan geldt het volgende:
- De Europese Commissie dient dan conform artikel 17 van verordening 1107/2009 de goedkeuringsperiode tijdelijk te verlengen totdat de herbeoordeling is afgerond. Het niet tijdelijk procedureel verlengen van een goedgekeurde werkzame stof zonder een concrete inhoudelijke argumentatie is dan strijdig met Europese regelgeving.
Beargumenteerd tegen stemmen kan
Dit betekent dat de minister dus wel degelijk tegen de tijdelijke verlengen kan stemmen, maar dan moet hij dat wel goed beargumenteren. En daar heeft de minister kennelijk geen (politiek) belang bij. Een verdere vervuiling van het milieu door flufenacet (PFAS) vindt hij dus acceptabel.
5-Reactie in strijd met eenheid van beleid in het kabinet
Op 20 juni 2023 vervangt Rob Jetten de staatssecretaris en de minister van I&W bij het vragenuur. Kiki Hagen (D66) heeft vragen over het bericht "DuPont wist 30 jaar geleden al van ernstige PFAS-vervuiling in grondwater Dordrecht". Rob Jetten reageert daarop als volgt:
…” Pfas staat de laatste tijd veel meer in de belangstelling en dat is terecht, want we weten de laatste jaren steeds meer over de enorme schadelijkheid ervan. Daarom zet het kabinet zich ook volop in om de verspreiding van pfas echt bij de bron aan te pakken en uiteindelijk te komen tot een verbod van producten met pfas.”…[8]
Met het tijdelijk verlengen van de goedkeuring van onder andere van flufenacet (PFAS) wijkt de minister van LNV af van het kabinetsbeleid. Met de juiste politieke instelling is dat weer in één lijn te brengen met het kabinetsbeleid.
6-Herstel op basis van EG Verordening 1107/20093 art. 1 lid 4
Om zijn stemverklaring te onderbouwen verwijst de minister naar Verordening 1107/20093 artikel 17. Maar artikel 1 lid 4 van die verordening geeft de lidstaten ook de mogelijkheid om op basis van het voorzorgsbeginsel af te wijken van het toelaten van gewasbeschermingsmiddelen op hun grondgebied.
In de EG Verordening 1107/20093 artikel 1 lid 4 staat het volgende.
…”De bepalingen van deze verordening stoelen op het voorzorgsbeginsel teneinde te garanderen dat werkzame stoffen of middelen die op de markt worden gebracht niet schadelijk zijn voor de gezondheid van mensen en dieren of voor het milieu. In het bijzonder worden de lidstaten er niet van weerhouden het voorzorgsbeginsel toe te passen wanneer er wetenschappelijk gezien onzekerheid bestaat over de risico’s voor de gezondheid van mensen en dieren of voor het milieu van de op hun grondgebied toe te laten gewasbeschermingsmiddelen”…[9]
De minister van LNV kan dus in Nederland het middel flufenacet (PFAS) verbieden. Er zijn voldoende bouwstenen voor een motie. Maar wie wijst de minister van LNV hierop?
7- Samenvatting
- De minister van LNV gaat op de SCoPAFF-vergadering instemmen met het voorstel van de EC tot het tijdelijk verlenen van goedkeuring voor 25 werkzame stoffen. [2]
- Een van die stoffen is flufenacet (met 11 toegelaten middelen in Nederland) een stof die valt onder de definitie van PFAS. [4]
- PFAS is niet alleen schadelijk voor het milieu maar ook voor de gezondheid van mensen en dieren. [1]
- De instemming van de minister van LNV is in strijd met de inzet van het kabinet om de verspreiding van PFAS bij de bron aan te pakken en uiteindelijk te komen tot een verbod van producten met PFAS. [8]
- Op basis van artikel 1 lid 4 van de EG verordening Nr.1107/20093 mogen de lidstaten het voorzorgsbeginsel toepassen wanneer er wetenschappelijk gezien onzekerheid bestaat over de risico’s voor de volksgezondheid of het milieu van de op hun grondgebied toe te laten gewasbeschermingsmiddelen. [9]
8-Conclusie
Op basis van het voorgaande kan de minister van LNV instemmen met het voorstel van de Europese Commissie en tegelijk het gebruik van flufenacet in Nederland verbieden.
Het kankerverwekkende middel chloortoluron is hier buiten beschouwing gelaten omdat het geen toegelaten middelen in Nederland heeft.
9-Referenties
[1] Bron; RIVM
https://www.rivm.nl/pfas
(geraadpleegd op 31-07-2023)
[2] Het kabinet valt op 7 juli 2023. Hier is Piet Adema dus nog in functie als minister van LNV. Voor de leesbaarheid is het woord demissionair daar waar van toepassing weggelaten.
[3] kst 27858-616 (publicatie 14-07-2023):
Brief regering 6-7-2023; SCoPAFF-vergadering gewasbeschermingsmiddelen 11 en 12 juli 2023.
https://zoek.officielebekendmakingen.nl/kst-1101447.pdf
[4] kst 2023D32266 (publicatie 24-02-2023):
Inbreng verslag van een schriftelijk overleg over de geannoteerde agenda informele Visserijraad 17-18 juli 2023.
https://zoek.officielebekendmakingen.nl/nds-tk-2023D32266.pdf
[5] kst 21501-32, nr. 1564 (publicatie 27-07-2023):
Landbouw- en Visserijraad; Verslag van een schriftelijk overleg; Verslag van een schriftelijk overleg over de geannoteerde agenda informele Visserijraad 17-18 juli 2023 (Kamerstuk 21501-32-1561).
https://zoek.officielebekendmakingen.nl/kst-1103233.pdf
[6] kst 27858, nr. 442 (publicatie 25-02-2019):
Gewasbeschermingsbeleid; Brief regering; Werkwijze en agenda van de Standing Committee on Plants, Animals, Food and Feed (SCoPAFF) vergaderingen over regelgeving gewasbeschermingsmiddelen en het voorgenomen standpunt van de Nederlandse delegatie over chloorprofam.
https://zoek.officielebekendmakingen.nl/kst-27858-442.html
[7] Kst 21501–32, nr. 1181 (publicatie 27-07-2023):
Landbouw- en Visserijraad; Verslag van een schriftelijk overleg; Verslag van een schriftelijk overleg over de geannoteerde agenda informele Visserijraad 17-18 juli 2023 (Kamerstuk 21501-32-1561).
https://zoek.officielebekendmakingen.nl/kst-21501-32-1181.html
[8] Handeling 2022-2023, nr. 95 item 4 (publicatie 26-07-2023):
Vragenuur: Vragen van het lid Hagen aan de minister voor Klimaat en Energie, bij afwezigheid van de staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat, over het bericht "DuPont wist 30 jaar geleden al van ernstige PFAS-vervuiling in grondwater Dordrecht".
https://zoek.officielebekendmakingen.nl/h-tk-20222023-95-4.html
[9] Verordening (EG) Nr. 1107/2009:
https://eur-lex.europa.eu/legal-content/NL/TXT/HTML/?uri=CELEX:32009R1107&from=NL
*****
1 Naar: de Homepage deze website
2 Naar: de Facebookpagina PFAS-Problematiek
3 Naar: het Telegramkanaal PFAS-Problematiek
Like of volg de FB-pagina of abonneer je op het Telegramkanaal (is hetzelfde als volgen bij FB). Daar meld ik nieuwe publicaties op deze website. Je krijgt dan een bericht als je de meldingen op áán laat staan.