Berekening Vaccinatie-Effectiviteit Pfizer covid19-vaccin (BNT162b2)

Publicatiedatum: 28-12-2020
Update 07-03-2021 (kleine aanpassing in de Inleiding)
Update 25-09-2022(vormgeving afbeeldingen aangepast i.v.m. leesbaarheid)


 Inhoud

1-Inleiding

2-Rekenschema en formules om Vaccinatie-Effectiviteit (VE) te bepalen

3-Berekening VE van het Pfizer covid-19 vaccin (BNT162b2)
3.1-De tabel
3.2-Deel 1: VE – De Vaccinatie-Effectiviteit
3.3-Deel 2: NNTV – Number Needed To Vaccinate

4-Relativering betekenis 95% Vaccinatie-Effectiviteit (VE)


1-Inleiding

Covid-19 is het SARS-CoV-2 virus. Eind 2020 zijn diverse fabrikanten zijn bezig met het ontwikkelen en/of het testen van een vaccin tegen dit virus. Een daarvan is Pfizer die in samenwerking met BionTech het covid-19 vaccin (BNT162b2) heeft ontwikkeld op basis van de m-RNA techniek. Het is een nieuwe techniek die voor het eerst in een vaccin wordt toegepast.

Op 9 november 2020 kwam de NOS naar buiten met het nieuws dat het Pfizer vaccin een effectiviteit heeft van 90% [1].

[1] 09-11-2020 NOS meldt: Pfizer corona vaccin 90% effectief
https://nos.nl/collectie/13850/artikel/2355869-pfizer-coronavaccin-90-procent-effectief

Ook het Brits medisch tijdschrift British Medical Journal, komt met dat nieuws naar buiten (BMJ 2020;371:m4347) [2].

[2] 09-11-2020 BMJ: Vaccine candidate may be more than 90% effective, E. Mahase. https://www.bmj.com/content/371/bmj.m4347

Naar aanleiding van het nieuwsbericht in het BMJ komt Allan S. Cunningham met een reactie. . [3]. Op basis van de dan beschikbare cijfers laat hij zien dat dit percentage is gebaseerd op 86 gevallen met een Covid-19 besmetting. Verder tempert hij het enthousiasme door aan te tonen dat er 256 mensen gevaccineerd zouden moeten worden om 1 besmetting tegen te gaan. Met de publicatie in BMJ is zijn bevinding onderdeel van de wetenschappelijke discussie geworden.

[3] 13-11-2020 BMJ: ‘Letter to editor’ van Allan S. Cunningham
https://www.bmj.com/content/371/bmj.m4347/rr-4

Zijn rekenmethode is schematisch weergegeven in hoofdstuk 2. Daarna zal in hoofdstuk 3 aan de hand van de definitieve cijfers met die rekenmethode de Vaccinatie Effectiviteit (VE) van het Pfizer covid-19 vaccin (BNT162b2) opnieuw worden berekend. Tot slot staan in hoofdstuk 4 enkele relativerende opmerkingen over de Vaccinatie-Effectiviteit (VE). 

[Inhoud]


2-Rekenschema en formules om Vaccinatie-Effectiviteit (VE) te bepalen

In het derde fase onderzoek van het Pfizer covid-19 vaccin (BNT162b2) is de groep, die is gevaccineerd met het vaccin (A+B), gesplitst in twee delen.  Een deel dat besmet is geraakt met het covid-19 vaccin (A) en een deel dat niet besmet is geraakt (B). Bij andere de groep die een placebo heeft gekregen (C+D) wordt ook een besmet deel (C) en een niet besmet deel (D) onderscheiden.

De volgende tabel is nu samen te stellen.Tabel 2x2 schema vaccinatie effectiviteit

Vervolgens kan de Vaccinatie-Effectiviteit (VE) en het Number Needed To Vaccinate (NNTV) worden berekend. Dit laatste geeft aan hoeveel mensen gevaccineerd moeten worden om 1 besmetting te voorkomen.

(Deel 1: VE)
Het bepalen van Vaccinatie Effectiviteit (VE) loopt volgens de volgende stappen.schema berekening Vaccinatie Effectiviteit

De Vaccinatie-Effectiviteit (VE) wordt ook wel de Relatieve Risico Reductie (RRR) genoemd.

(Deel 2: NNTV)
Een andere maat om naar de effectiviteit te kijken is het aantal personen dat nodig is om 1 besmetting te voorkomen. Met de onderstaande formules is de NNTV te berekenen.schema berekening Number Neede To Vaccinate (NNTV)

In het volgende hoofdstuk is deze methodiek toegepast op de data uit het afgeronde fase 3 onderzoek van Pfizer covid-19 vaccin (BNT162b2).

[Inhoud]


3-Berekening VE van het Pfizer covid-19 vaccin (BNT162b2)

3.1-De tabel

Op 3 december 2020 heeft de Britse overheid (MHRA) voor medische professionals de “REG 174 information for UK healthcare professionals” gepubliceerd [4]. Hier verder te noemen “Bijsluiter REG174”.

[4] 03-12-2020 MRHA
https://assets.publishing.service.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/940565/Information_for_Healthcare_Professionals_on_Pfizer_BioNTech_COVID-19_vaccine.pdf

De grootte van de beide groepen en het aantal besmettingen met covid-19 per groep uit het afgeronde fase 3 onderzoek van Pfizer staan daarin vermeld. Deze cijfers zijn opgenomen in de onderstaande tabel.

Tabel 2x2 met cijfers berekening vaccinatie effectiviteit COVID-19 PfizerData uit Bijsluiter REG174 – par 5.1 Pharmacodynamic properties (p.8)

 

Nu is de Vaccinatie-Effectiviteit (VE) te bepaald volgens de stappen die in hoofdstuk zijn aangegeven.

3.2-Deel 1: VE – De Vaccinatie-Effectiviteit

Stap 1 en 2:
Het risico per groep om besmet te raken met covid-19 wordt uitgedrukt in de Event Rate (ER):

– in de groep gevaccineerden is dat ER(vaccin) = 8/18.242 = 0,0004
– in de placebo groep is dat ER(placebo) = 162/18.379= 0,0088

Stap 3:
Nu de Event Rate (ER) van beide groepen bekend is kan het Relatieve Risico (RR) worden berekend. Het Relatieve Risico (RR) is de risicoverhouding tussen beide groepen om besmet te raken met covid-19.

RR = ER(vaccin) / ER(placebo) = 0,0004 / 0,0088 = 0,0498

Stap 4:
Vervolgens is met het Relatieve Risico (RR) de Vaccinatie-Effectiviteit (VE) te bepalen.

VE = 1 – RR = 1 – 0,0498 = 0,9502 (95%)

3.3-Deel 2: NNTV – Number Needed To Vaccinate

Bij het NNTV gaat het om het aantal personen dat nodig is om 1 besmetting te voorkomen.

Stap 5:
Het risico om besmet te raken met covid-19 is door de vaccinatie met het vaccin afgenomen. Het (absolute) verschil in risico tussen de beide groepen om besmet te raken met covid-19 noemen we de Absolute Risico Reductie (ARR).

ARR = ER(placebo) – ER(vaccin)= 0,0088 – 0,0004 = 0,0084
(Opmerking: door de toevoeging ‘absoluut’ moet van een negatieve uitkomst een positief getal worden gemaakt. De uitkomst is dus altijd een positief getal.)

Stap 6:
Nu is het Number Needed To Vaccinate (NNTV) te bepalen.

NNTV = 1 / ARR
NNTV = 1 / 0,0084 = 119

Dit betekent dat 119 mensen gevaccineerd moeten worden om 1 infectie met covid-19 te voorkomen. Dit cijfer relativeert de Vaccinatie-Effectiviteit.

Om de cijfers wat meer te kunnen duiden zou je kunnen zeggen dat de doeltreffendheid hoog is (VE=95%) maar dat de doelmatigheid laag is (NNTV=119).

[Inhoud]


4-Relativering betekenis 95% Vaccinatie-Effectiviteit (VE)

De NNTV van 119 relativeert de 95% Vaccinatie-Effectiviteit (VE) van het Pfizer vaccin (BNT162b2). Dit betekent dat  je 119 mensen moet vaccineren om 1 besmettingsgeval te voorkomen. Bedenk daarbij dat 98 van de 100 besmettingsgevallen weinig tot geen last hebben van covid-19.

Verder geeft de Vaccinatie-Effectiviteit (VE) geen antwoord op de vraag hoelang het werkt vaccin? In het onderzoek is geen moeite gedaan om maar iets over te weten te komen over het secundair vaccinfalen.

Hoe effectief het vaccin ook mag zijn niet bekend is wat de invloed van het vaccin is op de vruchtbaarheid (bijsluiter [4] REG174 par.4.6 Fertility). Dit is relevant voor mensen met een kinderwens.
Verder is (nog) niet bekend of gevaccineerden anderen nog steeds kunnen besmetten.

[4] 03-12-2020 MRHA
https://assets.publishing.service.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/940565/Information_for_Healthcare_Professionals_on_Pfizer_BioNTech_COVID-19_vaccine.pdf


[Inhoud]

* * * * *

Naar: Homepage Onderzoekvaccins 

Naar: Facebook Onderzoekvaccins 

Naar: MeWe Onderzoekvaccins

Naar: Telegramkanaal Onderzoekvaccins 

Abonneer je op het Telegramkanaal en je wordt op de hoogte gehouden van nieuwe publicaties op deze website. Het abonneren in Telegram is hetzelfde als volgen op Facebook.