Begrippen – farmacokinetisch, klinisch en toxicologisch

Inleiding

De resultante van de farmacokinetische en farmacodynamische processen, die zich gelijktijdig in het lichaam afspelen, bepalen uiteindelijk het farmacologisch profiel van een farmacon.
Nu ontbreekt kennis van de farmacokinetische processen bij vaccins. Er wordt geen onderzoek naar gedaan. Bij het bmr-vaccin is dat terug te vinden in de bijsluiters (MMRVAXPRO productkenmerken):


Bron: https://www.ema.europa.eu/en/documents/product-information/m-m-rvaxpro-epar-product-information_nl.pdf 

Het volledige veiligheidsprofiel bij vaccin is nu dus niet te bepalen. 

Farmacokinetische processen

Farmacokinetische processen worden in een aantal gebieden onderverdeeld:

  • Absorptie: Hoe komen de stoffen in de bloedbaan? Waar komen de stoffen terecht in het lichaam?
  • Distributie: Waar hopen ze zich op?
  • Metabolisme is de chemische omzetting van de stof in metabolieten. Wat doen ze nog meer dan antistoffen opwekken?
  • Excretie is de eliminatie van de stof uit het lichaam. Wat verlaat het lichaam? Wanneer verlaat de stof het lichaam? Hoe verlaat de stof het lichaam? Hoeveel van de stof verlaat het lichaam?
klinisch onderzoek

Bron: https://nl.wikipedia.org/wiki/Klinisch_onderzoek (bekeken op 02-08-2019)

Een klinisch onderzoek of klinische trial (Engels: clinical trial) is het testen van behandelingen of andere medische ‘interventies’ op menselijke proefpersonen. Zulke onderzoeken zijn bijvoorbeeld nodig om de werkzaamheid en veiligheid van (potentiële) nieuwe geneesmiddelen aan te tonen. Een geneesmiddel wordt alleen toegelaten wanneer uit klinisch onderzoek blijkt dat het middel werkzaam is en geen ernstige bijwerkingen vertoont.

Een Trial

Een trial wordt vaak opgezet als gerandomiseerd onderzoek met controlegroep: een deel van de patiënten/vrijwilligers krijgt de beoogde behandeling en een deel een placebo. Wanneer mogelijk (en bij geneesmiddelen vrijwel altijd) wordt het onderzoek ook dubbelblind uitgevoerd: noch de patiënten, noch de artsen die de toediening verzorgen, weten wie het echte middel krijgt toegediend en wie een placebo. 

Klinische onderzoeken werden geregeld door de richtlijn 2001/20/EG [1], intussen vervangen door verordening 536/2014 [2]. 

1. RICHTLIJN 2001/20/EG VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD van 4 april 2001.
http://ec.europa.eu/health/files/eudralex/vol-1/dir_2001_20/dir_2001_20_nl.pdf
2. VERORDENING (EU) Nr. 536/2014 VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD van 16 april 2014 betreffende klinische proeven
http://ec.europa.eu/health/files/eudralex/vol-1/reg_2014_536/reg_2014_536_nl.pdf 

Toxicologie

Bron: https://nl.wikipedia.org/wiki/Toxicologie (Bekeken op 02-08-2019)

Toxicologie bestudeert de werking van giftige stoffen op biologische systemen.  Waar het de invloed van vergiften op de mens betreft, is het een deelgebied van de geneeskunde. Er bestaan ook nauwe raakvlakken met de farmacologie.

De giftigheid van een stof is niet direct te meten. Het is alleen proefondervindelijk vast te stellen. Wat bovendien giftig is voor het ene organisme, hoeft niet giftig te zijn voor een ander organisme. Een bekende manier om de giftigheid van een stof te bepalen is de LD50. Dit staat voor de letale dosis waarbij 50% van de blootgestelde organismen overlijdt. Deze maat is afhankelijk van het organisme waarop het vergif wordt getest, van het vergif zelf, van de toedieningsweg (b.v. opname door de mond, door de huid, intraveneus of via inademing) en van de lengte van de tijd waarin het vergif wordt toegediend.

Ethisch gezien is het niet acceptabel om de LD50 van stoffen bij mensen te bepalen. Daarom worden ratten en andere proefdieren gebruikt, maar ook daar zijn bezwaren tegen gerezen. Tegenwoordig wordt toxicologisch onderzoek zo mogelijk in vitro (in reageerbuizen) gedaan met celculturen en weefselfragmenten. 

Enkele belangrijke groepen giftige stoffen naar werking zijn:

  • Neurotoxinen werken in op het zenuwstelsel. 
  • Carcinogene stoffen: ze verhogen de kans op kanker significant.
  • Mutagene stoffen veroorzaken mutaties in het DNA, mogelijk leidend tot afwijkingen in het nageslacht.
  • Teratogene stoffen veroorzaken afwijkingen bij embryo’s, zaad- en eicellen.

Cumulatieve effecten:

  • De toxicologie doet ook onderzoek naar de gezamenlijke werking van verschillende stoffen. Twee stoffen hoeven apart van elkaar niet (zwaar) giftig te zijn, maar kunnen met elkaar gemengd wel giftig worden als ze een farmacologische interactie met elkaar hebben.
  • De toxicologie onderzoekt ook de effecten van langdurige blootstelling aan stoffen die niet als giftig bekendstaan maar op de lange duur de stofwisseling wel nadelig kunnen beïnvloeden. 
Verdieping:

https://www.farmacotherapeutischkompas.nl/farmacologie/farmacokinetiek (02-08-2019)

* * * * *

 
Naar: Open brief farmacokinetisch veiligheidsonderzoek en vaccins 

Naar: Home 
Naar: Facebook onderzoeksvaccins 

Like of volg deze Facebookpagina en u wordt op de hoogte gehouden van nieuwe publicaties op deze website.