Publicatiedatum 25-05-2025
Inleiding
Dit is een bewerkte tekst van een mail die is gericht aan de voorzitter van de Vaste commissie voor Infrastructuur en Waterstaat. Extra kopjes zijn hier toegevoegd aan de tekst voor de leesbaarheid.
Aan de voorzitter van de Vaste commissie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport
Geachte heer Mohandis,
Op 17 april 2025 heeft de heer Karremans Staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport de Tweede Kamer geïnformeerd over de voortgang van het verduurzamen van de (publieke) zorg en welzijn (kst-32813-1510). De Kamerbrief en bijlagen zijn pas een maand later op 14 mei 2025 gepubliceerd. [1]
In die brief gaat hij achtereenvolgens in op de inzet van het kabinet, op de voortgang van het Uitvoeringsprogramma verduurzamen (publieke) zorg en welzijn [2] en op de voortgang van de gemaakte afspraken in de Green Deal Samen werken aan duurzame zorg. [3]
RIVM volgt relevante veranderingen in de stoffenregelgeving
In opdracht van VWS signaleert het RIVM relevante veranderingen in de stoffenregelgeving wanneer die nog in de ideeënfase zitten. Op die manier kan VWS aanhaken bij beleidsontwikkeling op bijvoorbeeld PFAS in medische producten. (p.9) [2]
Het is goed dat daar aandacht aan wordt geschonken. Maar door het woord “kan” is dat aanhaken allerminst zeker.
En dan is dit ook nog eens het enige waar PFAS aan de orde komt bij de verduurzaming van de zorg. Terwijl PFAS toch een bedreiging vormt voor de volksgezondheid. Daarom zou PFAS, oftewel de vermindering daarvan, een veel prominentere rol moeten spelen bij de verduurzaming van de zorg.
Gebrek aan ambitie om PFAS in de zorg te verminderen
Bij de aanschaf van medische hulpmiddelen zouden PFAS-vrije hulpmiddelen voorrang kunnen krijgen. Ook zou meer druk uitgeoefend kunnen worden om de productie van en onderzoek naar PFAS-vrije medische hulpmiddelen te stimuleren. Bij de ambities is nu ook niets opgenomen om PFAS in ziekenhuisafval te verminderen.
In de beleidsvisie afvalverbranding in 2030 richting 2050 [4] zijn geen ambities geformuleerd om PFAS in de emissies te verminderen die vrijkomen bij verbranding van PFAS-houdend afval in afvalverbrandingsinstallaties. Het ziekenhuisafval mag vanwege gezondheidsrisico’s niet bij het gewone restafval worden verwerkt. De PFAS in het ziekenhuisafval kan dus vrijkomen bij verbranding in medische verbrandingsovens. Zicht hierop krijgen via de emissiecontrole zou onderdeel moeten zijn bij de verduurzaming van de zorg. Daarna kunnen doelen met streefwaarden worden ontwikkeld om dit te verminderen.
Zorgsector ook ziekmakend
In de bijlage bij de Kamerbrief “Samenwerken we aan duurzame zorg.” wordt gewezen op de gezondheidsrisico’s, waar de Zorgsector ook aan bijdraagt:
…”De zorg maakt mensen beter. Maar paradoxaal genoeg draagt de zorg ook bij aan ziekmakende vervuiling. Liefst 7 procent van de uitstoot van broeikasgassen in ons land komt van de zorg, net als 13 procent van ons grond stoffenverbruik en 4 procent van ons afval.”…(p.2) [3]
In de Green Deal ontbreekt de ambitie om het gebruik van PFAS te verminderen
De PFAS in medicijnen en medische hulpmiddelen dragen daar ook aan bij. Dat is niet wenselijk. Er zouden doelstellingen geformuleerd moeten worden om dat te verminderen. Maar bij de Green Deal duurzame zorg wordt PFAS niet actief betrokken.
In het hoofdstuk over de Circulaire zorg (p.20) [3] staat niets over de vermindering van PFAS. En zo circuleert PFAS weinig duurzaam mee in de Green Deal.
Met het gepast voorschrijven en verstrekken van medicijnen zullen de medicijnresten in water verminderen (p26 [3]. Maar het zou ook helpen als duidelijk wordt in welke medicijnen wel en geen PFAS voorkomt. Dit geldt ook voor onderzoek om het gebruik van PFAS in medicijnen te verminderen. Maar daar lees je weer niets over. Geen enkele ambitie in die richting.
Red het klimaat en “verziek” de volksgezondheid niet
Door bij het werken aan een duurzame zorg het terugdringen van PFAS buiten de ambities en doelen te houden is men bij het redden van het klimaat zowel het milieu als de volksgezondheid aan het “verzieken”. Dat kan niet de bedoeling zijn. Daarom verwacht ik dat de politieke wil er is om proactief te gaan anticiperen op de Europese Reach verordening die het gebruik van PFAS gaat verbieden. Hoewel medicijngebruik bij de Reach verordening wordt uitgesloten is het wenselijk om ook daar te zoeken naar alternatieven voor PFAS in medicijnen.
Verzoek
Mijn verzoek aan u is om bij de staatssecretaris aan te dringen om nu bij verduurzaming van de zorg de ambitie te betrekken voor het verminderen van PFAS (in medicijnen, medische hulpmiddelen en ziekenhuisafval). Daar concrete en haalbare doelen voor te formuleren. En bij de volgende voortgangsbrief daarover verslag uit te brengen.
Referenties:
[1] Kamerbrief 17 april 2025. Stand van zaken – verduurzaming (publieke) zorg en welzijn.
kst-32813-1510)
https://zoek.officielebekendmakingen.nl/kst-32813-1510.html
[2] Stand van zaken – VWS uitvoeringsprogramma verduurzaming (publieke) zorg en welzijn.
Bijlage bij kst-32813-1510 blg-1193701
https://zoek.officielebekendmakingen.nl/blg-1193701.pdf
[3] Samenwerken we aan duurzame zorg. Tussenbalans Green Deal Duurzame zorg 3.0
Bijlage bij kst-32813-1510 blg-1193702
https://zoek.officielebekendmakingen.nl/blg-1193702.pdf
[4] Beleidsvisie afvalverbranding in 2030 en richting 2050
https://zoek.officielebekendmakingen.nl/blg-1180426.pdf
*****
1 Naar: de Homepage deze website
2 Naar: het PFAS overzicht op deze website
3 Naar: de Facebookpagina PFAS-Problematiek
4 Naar: het Telegramkanaal PFAS-Problematiek
Like of volg de FB-pagina of abonneer je op het Telegramkanaal (dit is hetzelfde als volgen bij FB). Daar meld ik nieuwe PFAS-publicaties op deze website. Je krijgt dan een bericht als je de meldingen op áán laat staan.